Astrology.vn - Quẻ Tỉnh (井), Tự Quái nói rằng: Khốn tại phía trên, ắt phải trở lại phái dưới, cho nên tiếp đến quẻ Tỉnh. Tiếp theo câu “lên mà chẳng thôi, ắt Khốn” ở trên mà nói, ý bảo “lên trên không thôi mà khốn, thì ắt trở lại phía dưới”. Các vật ở dưới, không gì bằng giếng, vì vậy, quẻ Tỉnh mới nối quẻ Khốn. Nó là quả Khảm trên Tốn dưới, Khảm là nước mà tượng của Tốn là cây, nghĩa của Tốn là vào. Cái tượng đồ gỗ vào dưới nước mà lên khỏi nước, ấy là tượng múc nước giếng – (Truyện của Trình Di).

 

井 序 卦: 困 乎 上 者. 必 反 下. 故 受 之  以 井.

Tỉnh Tự quái: Khốn hồ thượng giả. Tất phản hạ. Cố thụ chi dĩ Tỉnh.

Sau quẻ Khốn tới quẻ Tỉnh. Quẻ Khốn ở sau Thăng, Thăng lên cuối cùng tất nhiên khốn, Khốn ở chót vót cao, tất ngã mà nảy xuống dưới. Tỉnh nghĩa là giếng, giếng là một chốn thấp hơn hết. (Quốc Văn Chu Dịch Diễn Giải - Sào Nam Phan Bội Châu). Tên quẻ Tỉnh là Tĩnh - an tĩnh đợi thời vận như đợi mạch nước giếng khơi.

 

井 . 改 邑 不 改 井 . 無 喪 無 得 . 往 來 井 井 . 汔 至 . 亦 未  繘 井 . 羸 其 瓶 . 凶 . 

Tỉnh. Cải ấp bất cải tỉnh. Vô táng vô đắc. Vãng lai tỉnh tỉnh. Ngật chí. Diệc vị duật tỉnh. Luy kỳ bình. Hung.

Quẻ Tỉnh, đổi làng chẳng đổi giếng, không mất không được, đi lại giếng giếng. Hầu đến, vẫn chưa dong chạc đến giếng, hỏng thửa lọ, hung.

[Bản nghĩa của Chu Hy: Giếng là chỗ đào đất ra nước, lấy cây Tốn vào dưới nước Khảm mà đưa nước lên, cho nên là giếng. Đổi làng không đổi giếng, cho nên nên không mất không được, mà kẻ đi kẻ lại đều được “giếng” cái Giếng đó. “Hất” là hầu “quất”, là dây chạc luy là hỏng. Múc nước giếng, khi hầu tới, chưa hết dây chạc mà hỏng lọ thì hung. Lời chiêm của nó là, các công việc cứ để như cũ thì không được gì và không mất gì, lại nên kính cẩn cố gắng, chớ để hầu thành mà hỏng.]

 

彖 曰: 巽 乎 水 而 上 水，井﹔井 養 而 不 窮 也。改 邑 不 改 井，乃 以 剛 中 也。汔 至 亦 未 繘 井，未 有 功 也。羸 其 瓶，是 以 凶 也。

Thoán viết: Tồn hồ thủy nhi thượng thủy. Tỉnh. Tỉnh dưỡng nhi bất cùng dã. Cải ấp bất cải tỉnh. Nãi dĩ cương trung dã. Ngật chí. Diệc vị duật tỉnh. Vị hữu công dã. Luy kỳ bình. Thị dĩ hung dã.

Lời thoán nói rằng: Vào chưng nước mà đưa nước lên, là Giếng, giếng là vật nuôi mà không cùng vậy; đổi làng chẳng đổi giếng, bèn vì cứng giữa; hầu tới, cũng chưa dong chạc đến giếng, chưa có công vậy; hỏng thửa lọ, cho nên hung vậy.

 

象 曰 . 木 上 有 水 . 井 . 君 子 以 勞 民 勸 相 .

Tượng viết:  Mộc thượng hữu thủy. Tỉnh. Quân tử dĩ lao dân khuyến tướng.

Lời tượng nói rằng: Trên cây có nước là quẻ Tỉnh, đấng quân tử coi đó mà yên ủi dân, khuyến khích sự giúp đỡ.

Trên cây có nước là quẻ Tỉnh - cái Giếng. Người quân tử lấy đấy mà an ủi dân, khuyên họ giúp đỡ lẫn nhau.

[Bản nghĩa của Chu Hy: Trên cây có nước thấm nhuần đi lên là tượng cái Giếng. Yên ủi dân để trị nuôi Dân; khuyến khích sự giúp đỡ là để Dân nuôi nhau, đều lấy về nghĩa “cái giếng nuôi người”.]

 

1. Hào Sơ Lục.

初 六 .      井 泥 不 食 . 舊 井 無 禽 .

Sơ Lục. Tỉnh nê bất thực. Cựu tỉnh vô cầm.

Hào sáu đầu: Giếng bùn chẳng ăn, Giếng cũ không chim.

Giếng bùn không ăn được, giếng cũ không có con chim nào (xuống uống nước). Ý hào: Không có đức, bị đời coi như bỏ.

 

象 曰 .     井 泥 不 食 . 下 也 . 舊 井 無 禽 . 時 舍 也 .

Tượng Truyện. Tỉnh nê bất thực. Hạ dã. Cựu tỉnh vô cầm. Thời xả dã.

Lời tượng nói rằng: Giếng bùn chẳng ăn, ở dưới vậy; giếng cũ không chim, thì bỏ vậy.

 

2. Hào Cửu nhị.

九 二 .     井 谷 射 鮒 . 瓮 敝 漏 .

Cửu nhị. Tỉnh cốc xạ phụ. Ửng tệ lậu.

Hào chín hai: Giếng hang, bắn loài ếch nhái, vò nát dò.

Giếng hang (róc rách), nước bắn vào con cá giếc, cái vò nứt đã róc. Ý hào: Có đức nhưng lực không đủ phát động ra ngoài.

 

象 曰 .     井 谷 射 鮒 . 無 與 也 .

Tượng viết: Tỉnh cốc xạ phụ. Vô dữ dã.

Lời tượng nói rằng: Giếng hang, bắn ếch nhái, không cùng vậy.

 

3. Hào Cửu tam.

九 三 .      井 渫 不 食 . 為 我 民 惻 . 可 用 汲 . 王 明 . 并 受 其 福 .

Cửu tam. Tỉnh tiết bất thực. Vi ngã tâm trắc. Khả dụng cấp. Vương minh. Tỉnh thụ kỳ phúc.

Hào chín ba: Giếng trong chẳng ăn, làm sự bùi ngùi cho lòng ta, khá dùng múc nước; vua sáng, cùng chịu thửa phúc.

Giếng sạch chẳng ăn, vì ta - hào 3 - mà lòng đau, nên dùng múc lên, được ông vua sáng suốt thì thụ hưởng phúc. Ý hào: Tiếc chưa được dùng, mà hứa sẽ đắc dụng.

 

象 曰 .      井 渫 不 食 . 行 惻 也 . 求 王 明 . 受 福 也 .

Tượng viết: Tỉnh tiết bất thực. Hành trắc dã. Cầu vương minh. Thụ phúc dã.

Lời tượng nói rằng: Giếng trong chẳng ăn, kẻ đi bùi ngùi vậy; tìm vua sáng, cùng chịu phúc vậy.

 

4. Hào Lục tứ.

六 四 .      井無 咎 .

 Lục tứ. Tỉnh trứu vô cữu.

Hào sáu tư: Giếng xây bờ, không lỗi.

Giếng sửa lại, không lỗi gì. Ý hào: Tự tu, giữ điều thiện dù chỉ một mình.

 

象 曰 .      井無 咎 . 修 井 也 .

Tượng viết: Tỉnh trứu vô cữu. Tu tỉnh dã.

Lời tượng nói rằng: Giếng xây dựng bờ không lỗi, sửa giếng vậy.

 

5. Hào Cửu ngũ.

九 五 .      井 冽 . 寒 泉 食.

Cửu ngũ. Tỉnh liệt. Hàn tuyền thực.

Hào chín năm: Giếng mát, suối lạnh, ăn.

Giếng trong sạch, suối mát lạnh, ăn (ngon).  Ý hào: đức minh trọn vẹn, công thành.

 

象 曰 .      寒 泉 之 食 . 中 正 也 .

Tượng viết: Hàn tuyền chi thực. Trung chính dã.

Lời tượng nói rằng: Suối lạnh chưng ăn, giữa chính vậy.

 

6. Hào Thượng Lục.

上 六 .   井 收 勿 幕 . 有 孚 無 吉 .

Thượng Lục. Tỉnh thu vật mạc. Hữu phu nguyên cát.

Hào sáu trên: Giếng thu, chớ chùm, có tin, cả tốt.

Giếng nước múc lên, chớ che đậy (cho mọi người cùng ăn) cứ thường thế mãi, thì tốt nhất. Ý hào: đức trạch đã phổ biến, nên giữ gốc mãi.

 

象 曰 .   元 吉 在 上 . 大 成 也 .

Tượng viết: Nguyên cát tại thượng. Đại thành dã.

Lời tượng nói rằng: Cả tốt ở trên, cả nên vậy.

 

Tags: [KinhDịch] [KinhDịchGiảnYếu] [DịchLý] [64Quẻ] [QuẻKép] [QuẻDịch]

Biên Soạn: Astrology.vn

  Dịch Học - Kinh Dịch Giản Yếu - Astrology.vn - About us

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 47 - TRẠCH THỦY KHỐN 易经 澤水困

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 46 - ĐỊA PHONG THĂNG 易经 地風升

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 45 - TRẠCH ĐỊA TỤY 易经 澤地萃

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 44 - THIÊN PHONG CẤU 易经 天風姤

> KINH DỊCH GIẢN YẾU: QUẺ 43 - TRẠCH THIÊN QUẢI 易经 澤天夬